చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువంపై చంద్రయాన్-3 విజయవంతంగా ల్యాండింగ్ అయిన తర్వాత 10వ రోజు శనివారం అంటే సెప్టెంబర్ 2న ఆదిత్య ఎల్1 (ISRO Aditya L1)మిషన్ను ఇస్రో ప్రయోగించింది. ఆదిత్యుడు సూర్యుని అధ్యయనం చేస్తాడు. శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి ఉదయం 11.50 గంటలకు పీఎస్ఎల్వీ-సీ57కి చెందిన ఎక్స్ఎల్ వెర్షన్ రాకెట్ను ఉపయోగించి దీన్ని ప్రయోగించారు.
రాకెట్ ఆదిత్య(ISRO Aditya L1)ను 63 నిమిషాల 19 సెకన్ల తర్వాత 235 x 19500 కి.మీ భూమి కక్ష్యలో విడిచి పెట్టింది. ఇప్పటి నుంచి దాదాపు 4 నెలల తర్వాత 15 లక్షల కి.మీ దూరంలోని లగ్రాంజ్ పాయింట్-1కి చేరుకుంటుంది. ఈ సమయంలో గ్రహణం ప్రభావం ఉండదు, దీని కారణంగా సూర్యునిపై పరిశోధన ఇక్కడ నుండి సులభంగా చేయవచ్చు.
ఆదిత్య ఎల్1(ISRO Aditya L1) తొలి కక్ష్యను సెప్టెంబర్ 3న ఉదయం 11:45 గంటలకు ప్రారంభించనున్నట్లు ఇస్రో తెలిపింది.
ఆదిత్య L1 ప్రయాణాన్ని 5 పాయింట్లలో తెలుసుకుందాం
- PSLV రాకెట్ ఆదిత్యను 235 x 19500 కి.మీ భూమి కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది.
- 16 రోజుల పాటు భూమి కక్ష్యలోనే ఉంటుంది. థ్రస్టర్ను 5 సార్లు కాల్చడం ద్వారా కక్ష్యను పెంచుతుంది.
- మళ్లీ ఆదిత్య థ్రస్టర్లు మండుతాయి.. అది L1 పాయింట్ వైపు కదులుతుంది.
- 110 రోజుల ప్రయాణం తర్వాత ఆదిత్య అబ్జర్వేటరీ ఈ ప్రదేశానికి చేరుకుంటుంది.
- థ్రస్టర్ ఫైరింగ్ ద్వారా ఆదిత్యను ఎల్1 పాయింట్ కక్ష్యలో ఉంచుతారు.
Lagrange Point-1 (L1) అంటే ఏమిటి?
లాగ్రాంజ్ పాయింట్కి ఇటాలియన్-ఫ్రెంచ్ గణిత శాస్త్రవేత్త జోసెఫ్-లూయిస్ లాగ్రాంజ్ పేరు పెట్టారు. దీనిని వాడుకలో L1 అంటారు. భూమి – సూర్యుని మధ్య అటువంటి ఐదు పాయింట్లు ఉన్నాయి, ఇక్కడ సూర్యుడు – భూమి యొక్క గురుత్వాకర్షణ శక్తి సమతుల్యతను పొందుతుంది. అలాగే అపకేంద్ర శక్తి ఏర్పడుతుంది. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఒక వస్తువును ఈ స్థలంలో ఉంచినట్లయితే, అది సులభంగా రెండింటి మధ్య స్థిరంగా ఉండి, ఆ బిందువు చుట్టూ తిరగడం ప్రారంభిస్తుంది. మొదటి లాగ్రాంజ్ పాయింట్ భూమి – సూర్యుని మధ్య 1.5 మిలియన్ కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
L1 పాయింట్ చుట్టూ హాలో ఆర్బిట్లో ఉంచిన ఉపగ్రహం ఎటువంటి గ్రహణం లేకుండా సూర్యుడిని నిరంతరం చూడగలదని ఇస్రో చెబుతోంది. దీనితో, నిజ-సమయ సౌర కార్యకలాపాలు – అంతరిక్ష వాతావరణాన్ని కూడా పర్యవేక్షించవచ్చు. ఇది 6 జనవరి 2024న L1 పాయింట్కి చేరుకుంటుంది.